Şirk Nedir?

Şirkin ne olduğunun doğru anlaşılabilmesi için, ön­celikle yaygın olan yanlış anlayışa işaret edilerek, şirkin ne olmadığının öğrenilmesi -sanırız- yerinde olacaktır.

Şirk; Allah’ı inkâr etmek değildir.

Şirk; birden fazla Allah olduğuna inanmak da de­ğildir.

Şirk; Allah ile beraber başka bir Rab, yani yaratan, yaşatan, rızık veren, öldüren ve kâinatı idare eden bir varlığın olduğuna itikad etmek değildir. 

Eğer bu sayılanların birileri tarafından dile getirildi­ği var sayılırsa, her birinin şirk kapsamına gireceğini söy­leyebilirdik.

Ancak insanlık tarihi boyunca, bahsi geçen bu inançlara sahip bir insan topluluğu olduğunu bilmediği­miz ve müşrik oldukları bildirilen toplumların hiçbirinde bu itikadların var olmadığını kesin olarak bildiğimiz için, Allah’ın;

Allah olmasında,

Bir ve tek olmasında,

Tek başına Rab olmasında,

Yani yaratma, yaşatma, rızıklandırma, öldürme ve kâinatı idare etmesinde bir ortağının olduğunu söylemi­yor olmayı, şirk koşmuyor olmak için yeterli görenlerin bu hastalıklı anlayışlarına işaret etmek maksadıyla şirkin bunlar olmadığını söyledik.

Peki, genel olarak şirkin, bahsi geçen konularda vu­ku bulmadığını ve müşriklerin sözü edilen inançlara sa­hip olmadıklarını nereden çıkarıyoruz?

Başka bir ifadeyle, müşriklerin de;

Allah’ın varlığına inandıklarını,

Allah’ın bir olduğuna inandıklarını,

Allah’ın tek başına Rab olduğuna,

Yani yaratanın, rızık verenin ve kainatı idare edenin yalnızca O olduğuna ve bu hususlarda bir ortağı olmadı­ğına inandıklarını neye dayanarak söylüyoruz?

Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor:

“Onlara, ‘Sizi kim yarattı.’ diye soracak olsan, ‘El­bette ki Allah!’ diyecekler.”(4)

“Onlara ‘Gökleri ve yeri kim yarattı?’ diye sora­cak olsan, ‘Elbette ki, Aziz ve Âlim olan (Allah) yarattı.’ diyecekler.”(5)

“De ki; ‘Sizi gökten ve yerden rızıklandıran kimdir? Ya kulaklara ve gözlere kim sahip? Ölüden diriyi, diriden ölüyü kim çıkarıyor? Kâinatın bütün bu işlerini kim idare ediyor?’ Duraksamadan ‘Allah’ diyeceklerdir.”(6)

“Onlara ‘Semavatı ve arzı yaratan, güneşi ve ayı hizmetinize sunan kimdir?’ diye sorsan, elbette ‘Allah’dır.’ diyecekler.”(7)

“Onlara ‘Gökten su indirip ölümünden sonra yeryü­züne bununla hayat veren kimdir?’ diye sorsan, elbette ‘Allah’dır.’ diyecekler.”(8)

Hasılı, Allah subhanehu ve teâlâ’nın şehadetiyle, müşriklerin Allah ile alakalı inançlarının bu şekilde oldu­ğunu, bütün bunları yapanın Allah olduğuna inandıkları­nı, bu işleri yapmada Allah’ın bir ortağı olduğuna itikad etmediklerini ve sorulduğu zaman da bu inançlarını orta­ya koymaktan çekinmediklerini öğrendikten sonra, sor­mamız gereken doğru sorular şunlar olmalıdır:

Acaba hangi fikir,düşünce, inanç ve eylemlerinden dolayı müşrik oldular?

Şirk koşma eylemi, yaşantılarında ne şekilde cere­yan ediyordu?

“Müşrik” ismini hak etmelerine gerekçe teşkil eden esas mesele neydi?

Hangi itikadla, putları, Allah’ın hangi özelliğine or­tak ettiler?

Yüce Rabbimiz, onların Allah’a ortak koşmadaki te­mel gerekçelerini şu iki buyruğunda, hiçbir şüphe ve itira­za mahal bırakmayacak bir açıklıkla beyan etmektedir.

“Allah’ın dışında veliler edinenler ‘Biz onlara yalnız­ca, bizi Allah’a daha çok yakınlaştırsınlar diye ibadet edi­yoruz.’ derler.”(9)

“Allah’ın dışında, kendilerine bir zarar ve fayda ver­meyecek şeylere ibadet ediyorlar ve ‘Bunlar, Allah katın­da bizim şefaatçilerimizdir.’ diyorlar”(10)

Önceki ayetlerle bunları birlikte düşündüğümüzde, müşriğin inanç dünyasını şöyle özetleyebiliriz:

Müşrik; Allah’ı inkâr eden, O’na karşı gelip düşman­lık eden biri değildir. Aksine o; Allah’a inanan, O’na iba­det eden, kendisini O’na yakınlaştıracağına inandığı ve­silelere sarılmaya çalışan, Allah’a kendisinden daha ya­kın olduğunu düşündüğü şeylerin, Allah katında kendi­sine şefaat etmesini arzulayan dindar bir kimsedir.

Peki, ama müşrikler Allah’ın dışında ibadet ettikle­ri ilahlarının kendilerini Allah’a yakınlaştıracağı, Allah ka­tında kendilerine şefaat edeceği kanısına nereden kapıl­dılar? Veya... 



--------------------

(4) Zuhruf, 87

(5) Zuhruf, 9; Lokman 25; Zumer 38

(6) Yunus, 31

(7) Ankebut, 61

(8) Ankebut, 63

(9) Zumer, 3

(10) Yunus, 18